He ʻiʻo palupalu ka ʻiʻo i loaʻa i ka hapa nui o nā holoholona. Loaʻa i nā pūnaʻi ʻiʻo nā filament protein o ka actin a me ka myosin e paheʻe ana ma mua o kekahi, e hana ana i kahi ʻoki e hoʻololi i ka lōʻihi a me ke ʻano o ke kelepona. Hana nā ʻiʻo i ka ikaika a me ka neʻe.
ʻO lākou ke kuleana nui no ka mālama ʻana a me ka hoʻololi ʻana i ke ʻano, ka locomotion, a me ka neʻe ʻana o nā ʻōpū o loko, e like me ka ʻoki ʻana o ka puʻuwai a me ka neʻe ʻana o ka meaʻai ma o ka ʻōnaehana digestive ma o peristalsis.
Hoʻokumu ʻia nā ʻiʻo ʻiʻo mai ka papa mesodermal o nā pūnaewele germ embryonic i kahi hana i kapa ʻia ʻo myogenesis. ʻEkolu ʻano o ka ʻiʻo, ʻiʻo a i ʻole striated, cardiac, a maʻemaʻe. Hiki ke hoʻokaʻawale ʻia ka hana o ka ʻiʻo ma ke ʻano he manawaleʻa a i ʻole ʻole.
Hoʻopaʻa nā ʻiʻo puʻuwai a me nā ʻiʻo maʻemaʻe me ka noʻonoʻo ʻole a ua kapa ʻia ʻo ia he ʻokoʻa ʻole, akā ʻo nā ʻiʻo iwi ʻiʻo ma ke kauoha.
Hiki ke hoʻokaʻawale ʻia nā ʻiʻo ʻiʻo i loko o nā fibers twitch wikiwiki a lohi. Hoʻohana nui ʻia nā ʻiʻo e ka oxidation o nā momona a me nā haʻahaʻa, akā hoʻohana ʻia nā hopena kemika anaerobic, ʻo ia hoʻi e nā fiber twitch wikiwiki. Hoʻopuka kēia mau hopena kemika i nā molekole adenosine triphosphate (ATP) i hoʻohana ʻia e hoʻoikaika i ka neʻe ʻana o nā poʻo myosin. Ua loaʻa mai ka huaʻōlelo ʻiʻo mai ka Latin musculus ʻo ia hoʻi "ka ʻiole liʻiliʻi" ma muli paha o ke ʻano o kekahi mau ʻiʻo a i ʻole no ka like ʻana o nā ʻiʻo ʻokoʻa e like me nā ʻiole e neʻe ana ma lalo o ka ʻili.
ʻO wau ʻo Joost Nusselder, ka mea nāna i hoʻokumu i ke Kauka Mea Hana, mea kūʻai maʻiʻo, a me ka makuakāne. Makemake au i ka hoʻāʻo ʻana i nā mea hana hou, a me kaʻu hui ua hana au i nā ʻatikala blog hohonu mai ka makahiki 2016 e kōkua i ka poʻe heluhelu kūpaʻa me nā mea hana a me nā ʻōlelo aʻoaʻo.