अल्टरनेटर एक इलेक्ट्रिकल आहे वीज जे पर्यायी प्रवाहाच्या रूपात यांत्रिक उर्जेचे विद्युत उर्जेमध्ये रूपांतरित करते. खर्च आणि साधेपणाच्या कारणास्तव, बहुतेक अल्टरनेटर स्थिर आर्मेचरसह फिरणारे चुंबकीय क्षेत्र वापरतात.
या लेखात, मी अल्टरनेटर म्हणजे काय, ते कसे कार्य करते आणि ते इतके महत्त्वाचे का आहे हे सांगेन. शिवाय, मी या छोट्या आश्चर्याबद्दल काही मजेदार तथ्य सामायिक करेन.
या पोस्टमध्ये आम्ही कव्हर करू:
अल्टरनेटर कसे कार्य करते: तुमच्या कारच्या इलेक्ट्रिकल सिस्टमचा मुख्य भाग
अल्टरनेटर हा तुमच्या कारच्या विद्युत प्रणालीचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. यांत्रिक उर्जेचे विद्युत उर्जेमध्ये रूपांतर करण्यासाठी ते जबाबदार आहे, ज्याचा वापर नंतर आपल्या कारच्या विविध विद्युत घटकांना शक्ती देण्यासाठी केला जातो. अल्टरनेटर सामान्यत: इंजिनला जोडलेला असतो आणि तो एका बेल्टद्वारे समर्थित असतो जो अल्टरनेटरच्या आत रोटर फिरवतो. रोटर फिरत असताना, ते एक चुंबकीय क्षेत्र तयार करते जे स्टेटर विंडिंग्समध्ये विद्युत प्रवाह प्रवृत्त करते. हा प्रवाह नंतर एसी मधून डीसीमध्ये बदलला जातो आणि बॅटरी चार्ज करण्यासाठी आणि कारच्या इलेक्ट्रिकल घटकांना उर्जा देण्यासाठी वापरला जातो.
घटक: अल्टरनेटरमध्ये काय असते?
अल्टरनेटरमध्ये अनेक घटक असतात जे इलेक्ट्रिकल पॉवर तयार करण्यासाठी एकत्र काम करतात. या घटकांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- रोटर: अल्टरनेटरचा फिरणारा तुकडा जो चुंबकीय क्षेत्र तयार करतो.
- स्टेटर: अल्टरनेटरचा स्थिर तुकडा ज्यामध्ये विद्युत प्रवाह निर्माण करणारे विंडिंग असतात.
- रेक्टिफायर: अल्टरनेटरद्वारे उत्पादित एसी करंटचे डीसी करंटमध्ये रूपांतर करणारा घटक.
- व्होल्टेज रेग्युलेटर: अल्टरनेटरच्या आउटपुट व्होल्टेजवर नियंत्रण ठेवणारा घटक विशिष्ट मर्यादेत राहतो.
- पंखा: अल्टरनेटरवर हवा उडवून थंड करणारा घटक.
प्रक्रिया: अल्टरनेटर कसे कार्य करते?
अल्टरनेटर कसे कार्य करते याची प्रक्रिया अनेक चरणांमध्ये विभागली जाऊ शकते:
- इंजिन सुरू झाले आणि अल्टरनेटर फिरू लागतो.
- रोटर फिरत असताना, ते एक चुंबकीय क्षेत्र तयार करते जे स्टेटर विंडिंग्समध्ये विद्युत प्रवाह प्रवृत्त करते.
- स्टेटर विंडिंग्सद्वारे तयार होणारा एसी करंट रेक्टिफायरद्वारे डीसी करंटमध्ये रूपांतरित केला जातो.
- व्होल्टेज रेग्युलेटर अल्टरनेटरचे आउटपुट व्होल्टेज नियंत्रित करतो हे सुनिश्चित करण्यासाठी की ते एका विशिष्ट श्रेणीमध्ये राहते.
- अल्टरनेटरद्वारे उत्पादित डीसी करंटचा वापर बॅटरी चार्ज करण्यासाठी आणि कारच्या इलेक्ट्रिकल घटकांना शक्ती देण्यासाठी केला जातो.
आउटपुट: अल्टरनेटर किती पॉवर तयार करतो?
अल्टरनेटरद्वारे उत्पादित केलेल्या उर्जेचे प्रमाण अनेक घटकांवर अवलंबून असते, ज्यामध्ये अल्टरनेटरचा आकार, तो ज्या वेगाने फिरत आहे आणि त्यावर ठेवलेला विद्युत भार समाविष्ट आहे. मानक अल्टरनेटर सामान्यत: 40 व्होल्टमध्ये 120 आणि 12 amps दरम्यान विद्युत् प्रवाह निर्माण करतात. तथापि, काही उच्च-आउटपुट अल्टरनेटर 300 व्होल्टमध्ये 14 amps पर्यंत करंट निर्माण करू शकतात.
महत्त्व: अल्टरनेटर आवश्यक का आहे?
अल्टरनेटर हा तुमच्या कारच्या विद्युत प्रणालीचा एक आवश्यक घटक आहे. अल्टरनेटरशिवाय, तुमची कार सुरू किंवा धावू शकणार नाही. इंजिन सुरू करण्यासाठी आणि दिवे, रेडिओ आणि एअर कंडिशनिंगसह कारच्या विविध विद्युत घटकांना उर्जा देण्यासाठी आवश्यक विद्युत उर्जा पुरवण्यासाठी अल्टरनेटर जबाबदार आहे. हे बॅटरी देखील चार्ज करते, जी कार सुरू करण्यासाठी आणि इंजिन चालू नसताना विद्युत घटकांना वीज पुरवण्यासाठी आवश्यक असते.
द पायोनियर्स आणि अर्ली जनरेशन ऑफ अल्टरनेटर्स
अल्टरनेटरचा इतिहास 19व्या शतकाच्या सुरुवातीचा आहे जेव्हा मायकेल फॅराडेने इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंडक्शनचे तत्त्व शोधून काढले. या शोधामुळे विद्युत प्रवाह निर्माण करणाऱ्या यंत्रांचा विकास झाला. तथापि, ही यंत्रे फक्त डायरेक्ट करंट (DC) तयार करू शकतात जी प्रकाशासाठी किंवा इतर अनुप्रयोगांसाठी योग्य नाहीत ज्यांना पर्यायी करंट (AC) आवश्यक आहे.
अल्टरनेटर्सचा विकास
अल्टरनेटरचा विकास 19व्या शतकाच्या उत्तरार्धात सुरू झाला जेव्हा निकोला टेस्ला आणि जॉर्ज वेस्टिंगहाऊस सारख्या प्रवर्तकांनी एसी जनरेटरवर प्रयोग करण्यास सुरुवात केली. वेस्टिंगहाऊसचे हायड्रोइलेक्ट्रिक जनरेटर एसी पॉवरच्या निर्मितीमध्ये एक मोठे यश होते आणि यामुळे आधुनिक अल्टरनेटरच्या विकासाचा मार्ग मोकळा झाला.
अल्टरनेटरचे सैन्य आणि औद्योगिक अनुप्रयोग
द्वितीय विश्वयुद्धादरम्यान, आधुनिक प्रकारचे वाहन अल्टरनेटर प्रथम सैन्य अनुप्रयोगांमध्ये विशेषज्ञ वाहनांवर रेडिओ उपकरणे चालवण्यासाठी वापरले गेले. युद्धानंतर, रुग्णवाहिका आणि रेडिओ टॅक्सी यासारख्या उच्च विद्युत मागणी असलेल्या इतर वाहनांना देखील पर्यायी पर्यायी यंत्र बसवले जाऊ शकतात. अल्टरनेटरने औद्योगिक अनुप्रयोग, पॉवरिंग मशीन आणि उपकरणे देखील शोधली ज्यांना उच्च विद्युत उत्पादन आवश्यक आहे.
अल्टरनेटर काय करतो: तुमच्या कारचे पॉवरहाऊस
अल्टरनेटर हा तुमच्या कारच्या विद्युत प्रणालीचा एक आवश्यक घटक आहे. यांत्रिक उर्जेचे विद्युत उर्जेमध्ये रूपांतर करण्यासाठी ते जबाबदार आहे, ज्याचा वापर नंतर आपल्या कारच्या विद्युत घटकांना शक्ती देण्यासाठी केला जातो. अल्टरनेटर विद्युत प्रवाह निर्माण करतो जो वायरिंग आणि केबल्समधून वाहतो आणि बॅटरी चार्ज ठेवण्यासाठी आणि इन्स्ट्रुमेंट पॅनेल, दिवे आणि तुमच्या कारमधील इतर विद्युत घटकांना उर्जा देतो.
इंजिन सुरू करत आहे
तुमच्या कारचे इंजिन सुरू करण्यासाठी आवश्यक विद्युत उर्जा पुरवण्यासाठी अल्टरनेटर देखील जबाबदार आहे. जेव्हा तुम्ही इग्निशनमध्ये की चालू करता, तेव्हा अल्टरनेटर विद्युत उर्जा निर्माण करण्यास सुरवात करतो जी इंजिन चालू करण्यासाठी वापरली जाते. अल्टरनेटरशिवाय, तुमची कार सुरू होऊ शकणार नाही.
एसी आणि डीसी करंट निर्माण करणे
अल्टरनेटर AC (अल्टरनेटिंग करंट) आणि DC (डायरेक्ट करंट) विद्युत ऊर्जा दोन्ही तयार करतो. तुमच्या कारमधील विद्युत घटकांना उर्जा देण्यासाठी एसी करंट वापरला जातो, तर डीसी करंट बॅटरी चार्ज करण्यासाठी वापरला जातो. अल्टरनेटर एक रेक्टिफायरसह सुसज्ज आहे जो AC करंटला DC करंटमध्ये रूपांतरित करतो, जो नंतर चार्ज ठेवण्यासाठी बॅटरीकडे पाठविला जातो.
तुमच्या कारच्या इलेक्ट्रिकल सिस्टमचे संरक्षण करणे
अल्टरनेटर इंजिनजवळ स्थित आहे आणि वायर आणि केबल्सच्या मालिकेद्वारे बॅटरी आणि इतर विद्युत घटकांशी जोडलेले आहे. हे इंजिनद्वारे उत्पादित उच्च तापमान आणि कंपनांना तोंड देण्यासाठी तयार केले गेले आहे आणि आपल्या कारचे आयुष्यभर टिकेल यासाठी सज्ज आहे. अल्टरनेटर देखील वैशिष्ट्यांसह सुसज्ज आहे जे त्यास विद्युत प्रवाह नियंत्रित करण्यास आणि आपल्या कारच्या विद्युत प्रणालीला नुकसान होण्यापासून संरक्षण करण्यास अनुमती देते.
चार्जिंग सिस्टम तयार करण्यासाठी इतर भागांसह एकत्रित
अल्टरनेटर हा तुमच्या कारच्या चार्जिंग सिस्टमचा फक्त एक भाग आहे. बॅटरी, वायरिंग आणि फॅन यांसारख्या इतर भागांसह एकत्रितपणे एक संपूर्ण प्रणाली तयार केली जाते जी बॅटरी चार्ज ठेवण्यासाठी आणि तुमच्या कारच्या घटकांना विद्युत उर्जा प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे. चार्जिंग सिस्टीम तुमच्या कारचा अत्यावश्यक भाग आहे आणि ती व्यवस्थित काम करत आहे याची खात्री करण्यासाठी त्याची देखभाल करणे आवश्यक आहे.
तुमच्या कारसाठी योग्य अल्टरनेटर निवडत आहे
तुमच्या कारसाठी अल्टरनेटर निवडताना, विचारात घेण्यासारखे अनेक घटक आहेत. अल्टरनेटरचा आकार आणि आउटपुट तुमच्या कारच्या इलेक्ट्रिकल सिस्टमच्या गरजेशी जुळले पाहिजे. अल्टरनेटरचा निर्माता आणि ब्रँड हे देखील विचारात घेण्यासारखे महत्त्वाचे घटक आहेत, कारण ते अल्टरनेटरची गुणवत्ता आणि विश्वासार्हता प्रभावित करू शकतात. शेवटी, तुम्ही निवडलेला अल्टरनेटर टिकून राहण्यासाठी बांधला गेला पाहिजे आणि तुमची कार सुरळीत चालू ठेवण्यासाठी आवश्यक विद्युत उर्जा प्रदान केली पाहिजे.
तुमच्या अल्टरनेटरला सेवेची गरज आहे यावर स्वाक्षरी करा
अयशस्वी अल्टरनेटरच्या सर्वात स्पष्ट लक्षणांपैकी एक म्हणजे डॅशबोर्ड चेतावणी प्रकाश. हा प्रकाश सामान्यतः बॅटरीसारखा दिसतो किंवा “ALT” किंवा “GEN” म्हणतो. हा प्रकाश दिसल्यास, शक्य तितक्या लवकर समस्येचे निराकरण करणे महत्वाचे आहे.
मंद किंवा फ्लिकरिंग दिवे
तुमचे हेडलाइट्स किंवा आतील दिवे मंद होत असल्यास किंवा चकचकीत होत असल्यास, हे लक्षण आहे की तुमचा अल्टरनेटर पुरेशी उर्जा निर्माण करत नाही. हे अयशस्वी अल्टरनेटर किंवा सैल बेल्टमुळे असू शकते.
आवाज
जर तुम्हाला तुमच्या इंजिनमधून विचित्र आवाज येत असतील तर ते अयशस्वी अल्टरनेटरचे लक्षण असू शकते. एक खराब अल्टरनेटर रडणे, पीसणे आणि खडखडाट यासह विविध प्रकारचे आवाज निर्माण करू शकतो.
बॅटरी समस्या
जर तुमची बॅटरी सतत संपत असेल किंवा जंप-स्टार्ट करण्याची गरज असेल, तर ते अयशस्वी अल्टरनेटरचे लक्षण असू शकते. अल्टरनेटर बॅटरीला उर्जा पुरवण्यासाठी जबाबदार आहे, म्हणून ती योग्यरित्या कार्य करत नसल्यास, बॅटरी चार्ज ठेवण्यास सक्षम होणार नाही.
इलेक्ट्रिकल समस्या
तुम्हाला विजेच्या समस्या येत असल्यास, जसे की पॉवर विंडो किंवा लॉक काम करत नाहीत, तर ते खराब अल्टरनेटरचे लक्षण असू शकते. तुमच्या कारमधील सर्व विद्युत घटकांना उर्जा पुरवण्यासाठी अल्टरनेटर जबाबदार आहे, म्हणून जर ते योग्यरित्या कार्य करत नसेल, तर तुम्हाला काही विद्युत घटक योग्यरित्या कार्य करत नसल्याचे लक्षात येईल.
हार्ड स्टार्टिंग
जर तुमची कार सुरू होण्यास कठीण जात असेल, तर ते अयशस्वी अल्टरनेटरचे लक्षण असू शकते. स्टार्टर मोटरला उर्जा प्रदान करण्यासाठी अल्टरनेटर जबाबदार आहे, म्हणून जर ते योग्यरित्या कार्य करत नसेल, तर तुमची कार अजिबात सुरू होऊ शकणार नाही.
कमी व्होल्टेज आउटपुट
तुमच्याकडे मल्टीमीटर असल्यास, तुम्ही तुमच्या अल्टरनेटरचे व्होल्टेज आउटपुट तपासू शकता. चांगल्या अल्टरनेटरने सुमारे 14 व्होल्टचे व्होल्टेज आउटपुट तयार केले पाहिजे. जर तुमचा अल्टरनेटर यापेक्षा कमी व्होल्टेज आउटपुट तयार करत असेल, तर ते योग्यरित्या काम करत नसल्याचे लक्षण आहे.
भूतकाळातील अनुभवी समस्या
तुम्हाला भूतकाळात तुमच्या अल्टरनेटरमध्ये समस्या आल्या असल्यास, ते पुन्हा अयशस्वी होण्याची शक्यता आहे. तुमच्या अल्टरनेटरची देखभाल करणे आणि भविष्यातील समस्या टाळण्यासाठी कोणत्याही समस्या दिसताच त्या दुरुस्त करणे महत्त्वाचे आहे.
आधुनिक गाड्या
आधुनिक कारमध्ये भरपूर इलेक्ट्रिकल घटक असतात, याचा अर्थ त्यांना भरपूर शक्ती लागते. तुमच्याकडे आधुनिक कार असल्यास, तुमच्या अल्टरनेटरची देखभाल करणे आणि ती योग्यरीत्या काम करत असल्याची खात्री करण्यासाठी ती नियमितपणे तपासणे महत्त्वाचे आहे.
चाचणीसाठी योग्य पद्धती
तुमच्याकडे योग्य साधने आहेत असे गृहीत धरून, तुमच्या अल्टरनेटरची चाचणी घेण्यासाठी तुम्ही काही पद्धती वापरू शकता. तुम्ही व्होल्टेज आउटपुट तपासण्यासाठी मल्टीमीटर वापरू शकता किंवा तुम्ही तुमची कार दुकानात घेऊन जाऊ शकता आणि त्यांना तुमच्यासाठी चाचणी करायला लावू शकता.
अल्टरनेटर अयशस्वी होण्याची सामान्य कारणे
अल्टरनेटर अयशस्वी होण्याची काही सामान्य कारणे आहेत, यासह:
- सैल किंवा जीर्ण झालेले पट्टे
- जास्त उष्णता
- अंतर्गत घटक अपयशी
- बॅटरी ओव्हरचार्ज करणे किंवा कमी चार्ज करणे
देखभालीचे महत्त्व
तुमचा अल्टरनेटर योग्यरितीने काम करत आहे आणि तुमच्या कारच्या इलेक्ट्रिकल घटकांना पुरेशी उर्जा पुरवत आहे याची खात्री करण्यासाठी तुमचा अल्टरनेटर राखणे महत्त्वाचे आहे. नियमित देखभाल केल्याने तुम्हाला महागडी दुरुस्ती टाळता येते आणि तुमची कार सुरळीत चालू राहते.
ही चिन्हे दिसल्यास काय करावे
अयशस्वी अल्टरनेटरची कोणतीही चेतावणी चिन्हे तुम्हाला दिसल्यास, शक्य तितक्या लवकर समस्येचे निराकरण करणे महत्वाचे आहे. या चिन्हांकडे दुर्लक्ष केल्याने अधिक गंभीर समस्या उद्भवू शकतात. तुमची कार पूर्णपणे तपासण्यासाठी आणि सर्व्हिस करण्यासाठी सर्व्हिस सेंटरमध्ये घेऊन जा.
निष्कर्ष
तर, तुमच्याकडे ते आहे- अल्टरनेटर हे असे उपकरण आहे जे यांत्रिक उर्जेचे विद्युत उर्जेमध्ये रूपांतर करते. हा कारच्या इलेक्ट्रिकल सिस्टीमचा एक महत्त्वाचा घटक आहे आणि त्याशिवाय, तुम्ही तुमची कार सुरू करू शकणार नाही किंवा कोणत्याही इलेक्ट्रिकल घटकांना पॉवर करू शकणार नाही. म्हणून, ते कसे कार्य करते आणि ते कसे राखायचे हे आपल्याला माहित आहे याची खात्री करा.
मी Joost Nusselder आहे, Tools Doctor चा संस्थापक, कंटेंट मार्केटर आणि वडील. मला नवीन उपकरणे वापरून पहायला आवडते, आणि माझ्या टीमसोबत मी 2016 पासून सखोल ब्लॉग लेख तयार करत आहे जेणेकरून एकनिष्ठ वाचकांना टूल्स आणि क्राफ्टिंग टिपांसह मदत होईल.
