ब्रशलेस मोटर ही एक इलेक्ट्रिक मोटर आहे जी कोणतेही ब्रश वापरत नाही. ब्रशलेस मोटरचे कम्युटेशन भौतिक ब्रशेस वापरण्याऐवजी इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने केले जाते.
यामुळे अधिक कार्यक्षम आणि दीर्घकाळ चालणारी मोटर बनते. ब्रशलेस मोटर्स संगणक पंखे, हार्ड ड्राइव्हस् आणि इलेक्ट्रिक वाहनांसह विविध अनुप्रयोगांमध्ये वापरल्या जातात.
ते बर्याचदा उच्च-कार्यक्षमतेमध्ये देखील वापरले जातात उर्जा साधने.
या पोस्टमध्ये आम्ही कव्हर करू:
ब्रशलेस मोटर्सचे फायदे काय आहेत?
ब्रशलेस मोटर्सचे ब्रश केलेल्या मोटर्सपेक्षा बरेच फायदे आहेत, ज्यात उच्च कार्यक्षमता, कमी इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक हस्तक्षेप आणि दीर्घ आयुष्य समाविष्ट आहे. ब्रशलेस मोटर्स देखील ब्रश केलेल्या मोटर्सपेक्षा लहान आणि हलक्या असतात.
ब्रशलेस मोटर्सचे तोटे काय आहेत?
ब्रशलेस मोटर्सचा एक मुख्य तोटा म्हणजे ते ब्रश केलेल्या मोटर्सपेक्षा जास्त महाग असतात. ब्रशलेस मोटर्सना अधिक जटिल इलेक्ट्रॉनिक कंट्रोलर देखील आवश्यक असतात, ज्यामुळे ते अधिक महाग होतात.
ब्रशलेस मोटर्सची गुंतागुंत: जवळून पहा
ब्रशलेस मोटर्स एक प्रकारचे इलेक्ट्रिक मोटर आहेत जे रोटेशनल गती निर्माण करण्यासाठी चुंबकीय क्षेत्र वापरतात. ब्रशलेस मोटरचे दोन मुख्य घटक स्टेटर आणि रोटर आहेत. स्टेटर हा एक स्थिर घटक आहे ज्यामध्ये मोटरचे वळण असते, तर रोटर हा फिरणारा घटक असतो ज्यामध्ये कायम चुंबक असतात. या दोन घटकांमधील परस्परसंवादामुळे मोटरची घूर्णन गती निर्माण होते.
ब्रशलेस मोटर्समध्ये सेन्सर्सची भूमिका
ब्रशलेस मोटर्स रोटरची स्थिती निश्चित करण्यासाठी आणि मोटर बदलण्यासाठी सेन्सरवर अवलंबून असतात. ब्रशलेस मोटर्समध्ये वापरल्या जाणार्‍या सेन्सर्सचे सर्वात सामान्य प्रकार म्हणजे हॉल सेन्सर्स, इंडक्टिव्ह सेन्सर्स आणि रिझोल्व्हर्स. हे सेन्सर इलेक्ट्रॉनिक नियंत्रण प्रणालीला अभिप्राय देतात, ज्यामुळे ते आवश्यकतेनुसार मोटरचा वेग आणि दिशा समायोजित करू शकतात.
ब्रशलेस मोटर्सचे फायदे
ब्रशलेस मोटर्स पारंपारिक ब्रश केलेल्या डीसी मोटर्सपेक्षा अनेक फायदे देतात, यासह:
- उच्च कार्यक्षमता
- दीर्घ आयुष्य
- उच्च टॉर्क-ते-वजन गुणोत्तर
- कमी देखभाल आवश्यकता
- शांत ऑपरेशन
ब्रशलेस मोटर्स: ते कुठे वापरले जातात?
ब्रशलेस मोटर्स सामान्यतः कॉर्डलेस पॉवर टूल्समध्ये त्यांच्या उच्च कार्यक्षमतेमुळे आणि कमी देखभाल आवश्यकतांमुळे वापरल्या जातात. या साधनांमध्ये ड्रिल, आरे आणि परिणाम ड्रायव्हर्स उच्च आवश्यक आहे टॉर्क आउटपुट आणि गुळगुळीत गती नियंत्रण. ब्रशलेस मोटर्स ब्रश केलेल्या मोटर्सच्या तुलनेत लहान आकार आणि जास्त बॅटरी आयुष्य टिकवून ठेवत हे आउटपुट प्रदान करण्यास सक्षम आहेत.
इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे
ब्रशलेस मोटर्स अनेक इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांमध्ये देखील कार्यरत आहेत, जसे की पंखे आणि हार्ड डिस्क ड्राइव्ह. ब्रशलेस मोटर्सचा कमी आवाज आणि अचूक वेग नियंत्रण त्यांना या अनुप्रयोगांसाठी योग्य बनवते. याव्यतिरिक्त, ब्रशेसच्या कमतरतेचा अर्थ असा आहे की नियमित देखभाल करण्याची आवश्यकता नाही, परिणामी डिव्हाइसचे आयुष्य जास्त आहे.
वाहन उद्योग
ब्रशलेस मोटर्स अधिक अचूकता आणि नियंत्रणासह कामगिरी करण्याच्या क्षमतेमुळे ऑटोमोटिव्ह उद्योगावर वर्चस्व गाजवू लागल्या आहेत. ते सामान्यतः इलेक्ट्रिक वाहनांमध्ये त्यांच्या उच्च कार्यक्षमतेसाठी आणि विशिष्ट गती राखण्याच्या क्षमतेसाठी वापरले जातात. याव्यतिरिक्त, ब्रशेसच्या कमतरतेचा अर्थ असा आहे की अतिरिक्त भाग किंवा कनेक्शनची आवश्यकता नाही, परिणामी डिझाइन सोपे आणि अधिक विश्वासार्ह आहे.
संगणक शीतकरण प्रणाली
एकसमान वेग आणि आउटपुट राखण्याच्या क्षमतेमुळे ब्रशलेस मोटर्स सामान्यतः संगणक कूलिंग सिस्टममध्ये वापरल्या जातात. ब्रशलेस मोटर्सचे इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक डिझाइन रेखीय गती-टॉर्क संबंधास अनुमती देते, परिणामी एक सुरळीत आणि कार्यक्षम ऑपरेशन होते. याव्यतिरिक्त, ब्रशलेस मोटर्सचा लहान आकार संगणक घटकांमध्ये विस्तृत अनुप्रयोगांसाठी अनुमती देतो.
एरोस्पेस इंडस्ट्री
एरोस्पेस उद्योगात ब्रशलेस मोटर्सचा वापर त्यांच्या उच्च पॉवर आउटपुटसाठी आणि विशिष्ट वेग राखण्याच्या क्षमतेसाठी केला जातो. ते त्यांच्या विश्वसनीयता आणि अचूकतेमुळे सामान्यतः विमान नियंत्रण प्रणाली आणि लँडिंग गियरमध्ये वापरले जातात. याव्यतिरिक्त, ब्रशेसच्या कमतरतेचा अर्थ असा आहे की नियमित देखभाल करण्याची आवश्यकता नाही, परिणामी घटकांचे आयुष्य जास्त आहे.
संशोधन आणि विकास
ब्रशलेस मोटर्सचा वापर संशोधन आणि विकासामध्ये उच्च स्तरीय अचूकता आणि नियंत्रण प्रदान करण्याच्या क्षमतेसाठी केला जातो. ते सामान्यतः चाचणी उपकरणे आणि प्रयोगशाळा उपकरणांमध्ये वापरले जातात ज्यांना विशिष्ट वेग आणि आउटपुट आवश्यक असते. याव्यतिरिक्त, ब्रशेसच्या कमतरतेचा अर्थ असा आहे की नियमित देखभाल करण्याची आवश्यकता नाही, परिणामी उपकरणांचे आयुष्य जास्त आहे.
ब्रशलेस मोटर्सच्या विविध बांधकाम तंत्रांचा शोध घेणे
ब्रशलेस मोटर्सच्या सर्वात सामान्य प्रकारांपैकी एक म्हणजे कायम चुंबक मोटर. या बांधकामात, रोटर इलेक्ट्रॉनिक आर्मेचरभोवती कायम चुंबकाने बनलेला असतो. दुसरीकडे, स्टेटरमध्ये कॉइलसह जखमेच्या ध्रुवांची मालिका असते. जेव्हा कॉइलमधून विद्युत प्रवाह जातो तेव्हा चुंबकीय क्षेत्र तयार होते, ज्यामुळे रोटर फिरतो.
फायदे:
- उच्च कार्यक्षमता
- कमी देखभाल
- उच्च शक्ती घनता
- गुळगुळीत ऑपरेशन
तोटे:
- उत्पादनासाठी महाग
- वेग आणि स्थिती नियंत्रित करणे कठीण
- उच्च टॉर्क अनुप्रयोगांसाठी योग्य नाही
समकालिक अनिच्छा मोटर्स
ब्रशलेस मोटरचा आणखी एक प्रकार म्हणजे सिंक्रोनस रिलिक्टन्स मोटर. या बांधकामात, रोटरमध्ये जखमेच्या ध्रुवांची मालिका असते जी कायम चुंबकाने वेढलेली असते. दुसरीकडे, स्टेटरमध्ये कॉइलची मालिका असते जी खांबाभोवती जखमेच्या असतात. जेव्हा कॉइलमधून विद्युत प्रवाह जातो तेव्हा चुंबकीय क्षेत्र तयार होते, ज्यामुळे रोटर फिरतो.
फायदे:
- उच्च कार्यक्षमता
- कमी देखभाल
- कमी वेगाने उच्च टॉर्क
- व्हेरिएबल स्पीड ऍप्लिकेशन्ससाठी चांगले
तोटे:
- अधिक जटिल बांधकाम
- जास्त खर्च
- उच्च-गती अनुप्रयोगांसाठी योग्य नाही
जखम फील्ड मोटर्स
जखमेच्या फील्ड मोटरमध्ये, रोटर आणि स्टेटर दोन्ही कॉइल असतात जे खांबाभोवती जखमेच्या असतात. रोटर कायम चुंबकांच्या मालिकेने वेढलेला असतो, ज्यामुळे चुंबकीय क्षेत्र तयार होते. जेव्हा कॉइलमधून विद्युत प्रवाह जातो, तेव्हा रोटर आणि स्टेटरद्वारे तयार केलेले चुंबकीय क्षेत्र परस्परसंवाद करतात, ज्यामुळे रोटर फिरतो.
फायदे:
- उच्च टॉर्क अनुप्रयोगांसाठी चांगले
- वेग आणि स्थिती नियंत्रित करणे सोपे
- कमी किमतीच्या
तोटे:
- कमी कार्यक्षमता
- उच्च देखभाल
- कमी गुळगुळीत ऑपरेशन
ब्रशलेस वि ब्रश्ड डीसी मोटर्स: मुख्य फरक काय आहेत?
ब्रशलेस आणि ब्रश केलेल्या डीसी मोटर्स त्यांच्या डिझाइन आणि बांधकामात भिन्न आहेत. ब्रश केलेल्या डीसी मोटर्समध्ये रोटर, स्टेटर आणि कम्युटेटर असतात, तर ब्रशलेस डीसी मोटर्समध्ये कायम चुंबक असलेले रोटर आणि विंडिंग असलेले स्टेटर असते. ब्रश केलेल्या मोटर्समधील कम्युटेटर इलेक्ट्रोमॅग्नेटची ध्रुवीयता स्विच करण्यासाठी जबाबदार असतो, तर ब्रशलेस मोटर्समध्ये, वायर विंडिंग्सची ध्रुवीयता फक्त इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने स्विच केली जाते.
नियंत्रण तंत्र आणि इनपुट पॉवर
ब्रशलेस मोटर्सना ब्रश केलेल्या मोटर्सपेक्षा अधिक जटिल नियंत्रण तंत्रांची आवश्यकता असते. त्यांना उच्च इनपुट व्होल्टेज आणि विद्युत प्रवाह आवश्यक आहे आणि त्यांचे नियंत्रण सर्किट सामान्यत: वायरच्या तीन संचांनी बनलेले असतात, प्रत्येक 120 अंशांच्या अंतरावर असतो. दुसरीकडे, ब्रश केलेल्या मोटर्सना फिरणारे चुंबकीय क्षेत्र राखण्यासाठी फक्त एकच वायर स्विच करणे आवश्यक आहे.
कामगिरी आणि आजीवन
ब्रशलेस मोटर्समध्ये पॉवर-टू-वेट गुणोत्तर जास्त असते आणि ते ब्रश केलेल्या मोटर्सपेक्षा अधिक कार्यक्षम असतात. वेळोवेळी जीर्ण होणारे ब्रश नसल्यामुळे त्यांचे आयुष्यही जास्त असते. ब्रशलेस मोटर्स उत्तम कार्यप्रदर्शन आणि ऊर्जा कार्यक्षमता प्रदान करण्यास सक्षम आहेत, ज्यामुळे त्यांना उच्च-कार्यक्षमता ऍप्लिकेशन्ससाठी एक चांगली निवड बनते.
ध्वनिक आवाज आणि इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक हस्तक्षेप
ब्रशेस नसल्यामुळे ब्रशलेस मोटर्स ब्रश केलेल्या मोटर्सपेक्षा कमी ध्वनिक आवाज निर्माण करतात. ते कमी इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक हस्तक्षेप देखील तयार करतात, ज्यामुळे त्यांना कमी आवाज आणि कमीतकमी इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक हस्तक्षेप आवश्यक असलेल्या अनुप्रयोगांसाठी एक चांगला पर्याय बनतो.
ब्रशलेस आणि ब्रश्ड डीसी मोटर्स दरम्यान निवडणे
ब्रशलेस आणि ब्रश्ड डीसी मोटर्स दरम्यान निवडताना, अनेक मुख्य घटकांचा विचार केला पाहिजे:
- अनुप्रयोगाची शक्ती आवश्यक आहे
- आवश्यक कामगिरी आणि कार्यक्षमता
- ध्वनिक आवाज आणि इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक हस्तक्षेप आवश्यकता
- आजीवन आणि देखभाल गरजा
या घटकांवर अवलंबून, एखादी व्यक्ती ब्रशलेस किंवा ब्रश केलेली डीसी मोटर वापरणे निवडू शकते. ब्रशलेस मोटर्स सामान्यत: उच्च-कार्यक्षमतेच्या ऍप्लिकेशनसाठी अधिक योग्य असतात ज्यांना जास्त ऊर्जा कार्यक्षमता आणि कमी ध्वनिक आवाज आवश्यक असतो, तर ब्रश मोटर्स लहान, कमी-पॉवर ऍप्लिकेशन्ससाठी अधिक योग्य असतात ज्यांना फक्त मूलभूत मोटरची आवश्यकता असते.
निष्कर्ष
त्यामुळे, ब्रशेसचा सामना न करता तुमच्या डिव्हाइसमधून जास्तीत जास्त फायदा मिळवण्याचा ब्रशलेस मोटर्स हा एक उत्तम मार्ग आहे. ब्रश केलेल्या मोटर्सपेक्षा ते अधिक कार्यक्षम, शांत आहेत आणि त्यांचे आयुष्य जास्त आहे. शिवाय, ते आता पॉवर टूल्सपासून इलेक्ट्रिक वाहनांपर्यंत अनेक वेगवेगळ्या उपकरणांमध्ये वापरले जातात. त्यामुळे, जर तुम्ही नवीन मोटर शोधत असाल, तर तुम्ही ब्रशलेस मोटर्सचा विचार करावा. शेवटी ते मोटर्सचे भविष्य आहेत. म्हणून, आत जाण्यास घाबरू नका आणि त्यांना वापरून पहा. आपण निराश होणार नाही!
मी Joost Nusselder आहे, Tools Doctor चा संस्थापक, कंटेंट मार्केटर आणि वडील. मला नवीन उपकरणे वापरून पहायला आवडते, आणि माझ्या टीमसोबत मी 2016 पासून सखोल ब्लॉग लेख तयार करत आहे जेणेकरून एकनिष्ठ वाचकांना टूल्स आणि क्राफ्टिंग टिपांसह मदत होईल.
