विभेदक संरक्षण ही विद्युत रेषा संरक्षित करण्याची एक पद्धत आहे. डिफरेंशियल फीडर, किंवा "डमी लोड" ज्याला बर्‍याचदा म्हटले जाते, त्यात वायरची अतिरिक्त ओळ समांतर चालू असते आणि वीज पुरवठ्याच्या एका बाजूला काहीही चूक झाल्यास अतिरिक्त सुरक्षा प्रदान करण्यासाठी ग्राउंड केलेले असते. मर्झ-प्राईस सर्क्युलेट करंट सिस्टम मूळतः दोन जर्मन शोधकांनी विकसित केली होती ज्यांनी ही संकल्पना सिमेन्समध्ये पाणबुडीच्या केबल्सवर काम करत असताना मांडली होती!
या पोस्टमध्ये आम्ही कव्हर करू:
विभेदक संरक्षण म्हणजे काय?
विभेदक संरक्षण हे विशिष्ट झोन किंवा उपकरणांसाठी युनिट-प्रकारचे संरक्षण आहे. इनपुट आणि आउटपुट करंट्समधील विभेदक प्रवाह फक्त त्या झोनच्या अंतर्गत दोषांच्या बाबतीत जास्त असू शकतो, याचा अर्थ तुम्ही बाह्य धोक्यांपासून अधिक संरक्षित आहात जेथे तुमच्या शक्तीमध्ये येण्याइतका फरक नसेल; याचा अर्थ असा आहे की जर आतून काहीतरी चूक झाली असेल तर तुम्हाला कळेल कारण सिस्टम अलार्म एकाच वेळी बंद झाला पाहिजे!
फीडर कसे संरक्षित आहेत?
बहुतेक फीडर शॉर्ट सर्किटपासून संरक्षित आहेत. अशा स्थितीत जेथे वीज अचानक कापली जाते, त्याच्या जवळचे सर्किट ब्रेकर उघडले पाहिजे आणि इतर सर्व ब्रेकर्स बंद राहतील जेणेकरुन, लाईनवर इतरत्र बिघाड झाल्यास आधीच अस्थिर प्रणालीमधून कमी वीज प्रवाहित होईल. या संरक्षणासाठी एक अयशस्वी झाल्यास समीप ब्रेकर्सद्वारे बॅकअप घेणे महत्त्वाचे आहे- अन्यथा ब्लॅकआउट किंवा आणखी वाईट, आगीमुळे आणखी दोष असू शकतात!
विभेदक संरक्षण कोठे वापरले जाते?
विभेदक संरक्षण हा पॉवर सिस्टम इन्सुलेशनचा एक प्रकार आहे जो फेज-टू-फेज फॉल्ट आणि फेज टू अर्थ फॉल्टपासून संरक्षण करतो. पॉवर ट्रान्सफॉर्मर या पद्धतीद्वारे संरक्षित आहेत, जे मर्झ अँड प्राइज कंपनीने 1898 मध्ये विकसित केलेल्या प्रवाही प्रवाहाच्या तत्त्वावर चालते. हे तंत्र उच्च व्होल्टेज उपकरणांचे संरक्षण करण्यासाठी अतिरिक्त उपाय प्रदान करते जसे की 2 MVA क्षमतेपेक्षा जास्त रेट केलेली उपकरणे इलेक्ट्रिकल सर्जमुळे खराब होण्यापासून किंवा ते खराब झाल्यावर इतर कंडक्टरशी संपर्क साधण्यापासून.
विभेदक संरक्षणाच्या अडचणी काय आहेत?
विभेदक संरक्षण ही एक जटिल समस्या आहे, कारण ती अनेक चल विचारात घेते. उदाहरणार्थ, न जुळणार्‍या ट्रान्सफॉर्मर वैशिष्ट्यांमुळे न जुळणारे सीटी अकाली ट्रिप होऊ शकतात किंवा अजिबात नाही; सर्किट टॅप केल्याने असंतुलन निर्माण होते ज्यामुळे जादा विद्युत प्रवाहामुळे (ट्रान्सफॉर्मरचे चुंबकीकरण) आग आणि स्फोट होऊ शकतात. स्टार्टअप्स दरम्यान आलेले मॅग्नेटिझिंग इनरश करंट्स विभेदक संरक्षणात्मक उपकरणांना जेव्हा ते उद्भवतात तेव्हा त्यांना त्वरीत प्रतिसाद देणे कठीण असते कारण त्यांच्या प्रतिसादाची वेळ त्यांना सिस्टममधील बदल किती वेगाने जाणवते यावर अवलंबून असते. व्होल्टेज डिप्स सारख्या पॉवर गुणवत्तेच्या समस्यांशी तडजोड न करता विभेदक संरक्षण काही काळापासून आहे आणि अजूनही सिस्टममधील दोषांपासून संरक्षण करण्याचा आमचा सर्वात शक्तिशाली मार्ग आहे.
प्रतिबंधित पृथ्वी दोष आणि विभेदक संरक्षणामध्ये काय फरक आहे?
रिस्ट्रिक्टेड अर्थ फॉल्ट आणि डिफरेंशियल प्रोटेक्शन मधील फरक असा आहे की एक ट्रान्सफॉर्मरमध्ये प्राथमिक आणि दुय्यम दोन्ही बाजूंना फेज फॉल्ट शोधतो, तर दुसरा फक्त दुय्यम वाइंडिंगपासून दुय्यम सीटीपर्यंतच्या झोनमध्ये पृथ्वीवरील दोष शोधतो.
टक्केवारी विभेदक संरक्षण म्हणजे काय?
टक्केवारी विभेदक संरक्षण हा एक रिले आहे जो विद्युत् प्रवाहाच्या अंशात्मक संबंधासह कार्य करून प्रणालीचे संरक्षण करतो. वर्तमान ट्रान्सफॉर्मर संपृक्तता, असमान CT गुणोत्तर आणि उपद्रव ट्रिप या सर्व संभाव्य समस्या इलेक्ट्रिशियनला इलेक्ट्रिकल सिस्टीम स्थापित करताना किंवा देखरेखीपासून संरक्षण करण्यासाठी आहेत.
विभेदक संरक्षण कोणत्या तत्त्वावर आधारित आहे?
विभेदक संरक्षण दोन किंवा अधिक विद्युत प्रमाणांची तुलना करण्याच्या तत्त्वावर आधारित आहे. उदाहरणार्थ, एक रिले ज्याचे ऑपरेशन टप्प्यातील फरक आणि परिमाण यावर अवलंबून असते ते कृती करण्याची संधी मिळण्यापूर्वी कोणतेही संभाव्य धोके शोधण्यासाठी या गुणांची तुलना करण्यास सक्षम असेल.
तसेच वाचा: तुमच्या लॉटसाठी हे सर्वोत्तम फ्रॉस्ट-फ्री हायड्रंट्स आहेत
मी Joost Nusselder आहे, Tools Doctor चा संस्थापक, कंटेंट मार्केटर आणि वडील. मला नवीन उपकरणे वापरून पहायला आवडते, आणि माझ्या टीमसोबत मी 2016 पासून सखोल ब्लॉग लेख तयार करत आहे जेणेकरून एकनिष्ठ वाचकांना टूल्स आणि क्राफ्टिंग टिपांसह मदत होईल.
