Magnetic: Ose Ta'iala A'oa'o ile Malosi fa'amaneta ma Mala

saunia e Joost Nusselder | Faʻafou ile:  Iuni 20, 2022
Ou te fiafia e fatu fua fua mea tumu i fautuaga mo laʻu au faitau, oe. Ou te le taliaina totogi lagolago, o loʻu manatu o laʻu lava ia, ae afai e te iloa aʻu fautuaga aoga ma e iʻu i le faʻatauina o se mea e te fiafia i ai e ala i se tasi o aʻu fesoʻotaʻiga, E mafai ona ou mauaina se komisi e aunoa ma se tau faʻaopoopo ia te oe. Aoao atili

O le maneta o se vasega o mea fa'apitoa fa'aletino o lo'o fa'atalanoaina e maneta. O galu eletise ma taimi fa'amāneta fa'avae o vaega fa'avae e fa'atupuina ai se maneta, lea e galue i isi au ma taimi fa'amaneta.

O mea uma lava e a'afia i se tulaga e se maneta. O le aafiaga sili ona masani ai o luga o maneta tumau, o loʻo i ai taimi faʻamaneta faifai pea e mafua mai i le ferromagnetism.

O le a le maneta

Le Malosi o Malosiaga

O le malosi fa'amaneta o le malosi lea e fa'ao'o atu i luga o se vaega fa'ameamea o lo'o fa'agaoioi i totonu o se maneta. O se malosi e fa'atatau i le saoasaoa o le vaega o lo'o molia ma le maneta. O lenei malosi o loʻo faʻamatalaina e le Lorentz equation malosi, lea e taʻu mai ai o le malosi (F) o loʻo galue i luga o se tau (q) o loʻo gaoioi ma se saoasaoa (v) i totonu o se maneta (B) o loʻo tuʻuina mai e le faʻatusatusaga F = qvBsinθ, lea θ o le tulimanu i le va o le saoasaoa o le tau ma le maneta.

E Fa'afefea ona Fa'afeso'ota'i le Malosi Fa'amaneta ma le A'ave Fa'aeletise?

O le malosi fa'amaneta e feso'ota'i vavalalata ma le eletise. A tafe atu se ala eletise i totonu o se uaea, e tupu ai se maneta faataamilo i le uaea. O lenei maneta e mafai ona faʻaaogaina se malosi i luga o isi mea i ona luma. O le tele ma le itu o le malosi e faalagolago i le malosi ma le itu o le maneta.

O a Mea e Fa'aaafiaina e le Malosi Fa'amaneta?

Ole malosi ole maneta e mafai ona a'afia ai le tele o meafaitino, e aofia ai:

  • Mea fa'amaneta e pei o u'amea, sila, ma le nikeli
  • Ta'ita'ia mea e pei o kopa ma alumini
  • Eletonika feavea'i i totonu o se ta'avale
  • O vaega o lo'o molia i totonu ole plasma

Fa'ata'ita'iga o Malosi'aga maneta i Fa'atinoga

O nisi o faʻataʻitaʻiga o le malosi faʻamageta i le gaioiga e aofia ai:

  • Maneta o lo'o tosina pe fa'ate'a e le tasi le isi
  • Fa'amau e pipii i se pusaaisa po'o se faitoto'a ona o lo'o fa'apipi'iina i se maneta
  • O se tootoo u'amea o lo'o tosoina atu i se maneta malosi
  • O se uaea o lo'o feavea'i le ala eletise o lo'o fa'afefe i se maneta
  • O le fegasoloa'i mau o se nila tapasa ona o le maneta o le Lalolagi

E fa'afefea ona fa'amatalaina le malosi fa'amaneta?

O le malosi fa'amaneta o lo'o fa'amatalaina e fa'aaoga ai iunite o newtons (N) ma teslas (T). O le tesla o le iunite o le malosi mageta, ma o loʻo faʻamatalaina o le malosi o loʻo galue i luga o se uaea o loʻo feaveaʻi le ala e tasi le ampere e tuʻuina i totonu o se maneta tutusa o le tasi tesla. O le malosi fa'amaneta o lo'o galue i luga o se mea e tutusa ma le fua o le malosi fa'amaneta ma le tau o le mea.

O a Ituaiga Fields e Fa'atatau i le Malosi Fa'amaneta?

Malosi fa'amaneta e feso'ota'i ma fanua fa'aeletise. O le eletise eletise o se ituaiga o fanua e faia e ala i le i ai o tau eletise ma galu. O le mageta o se tasi o vaega o le eletise eletise, ma e faia i le gaioiga o tau eletise.

Pe o'o Mea Mea Uma Uma le Malosi Fa'amaneta?

E le o mea uma e maua le malosi fa'amaneta. E na'o meafaitino e iai se tau'avega po'o o lo'o feavea'i le eletise o le a maua le malosi fa'amaneta. O mea e leai se totogi ma e leai se eletise o le a le maua le malosi fa'amaneta.

O le a le sootaga i le va o le malosi maneta ma le fa'atinoina o luga?

Pe a tuʻuina se mea faʻatautaia i totonu o se maneta, o le eletise i luga o le a oʻo i se malosi e mafua mai i le maneta. O lenei malosi o le a mafua ai ona gaoioi le eletise, lea o le a fausia ai se taimi i luga. O le taimi nei o le a, i le isi itu, e fatuina se maneta o le a fegalegaleai ma le uluai maneta, ma mafua ai ona oʻo i luga le malosi.

O le a le So'oga i le va o le malosi maneta ma le tele o le saoasaoa o se mea?

O le malosi fa'amaneta o lo'o galue i luga o se mea e fa'atatau i le tele o le saoasaoa o le mea. O le televave o le gaoioi o se mea, o le malosi foi lea o le malosi maneta.

Le Tala Fa'asolopito Mataina o Maneta

  • O le upu “magnet” e sau mai le upu Latina “magnes,” lea e faasino i se ituaiga maa faapitoa na maua i Take i luga o le Mauga o Ida.
  • Na maua e le au Saina anamua ni maa, o ni maneta faanatura na faia i le u'amea u'amea, i le silia ma le 2,000 tausaga talu ai.
  • Na faamaonia e le saienitisi Peretania o William Gilbert, na matauina muamua e uiga i meatotino o maneta i le faaiuga o le 16 seneturi, e aofia ai le i ai o pou maneta.
  • Na maua e le saienitisi Dutch o Christian Oersted le sootaga i le va o le eletise ma le magnetism i le 1820.
  • Na faʻalauteleina e le fomaʻi Farani Andre Ampere le galuega a Oersted, suʻesuʻeina le sootaga i le va o le eletise ma le magnetism ma le atinaʻeina o le manatu o le maneta.

Atinae o Maneta Tumau

  • I le amataga o tausaga o le magnetism, sa fiafia tagata suʻesuʻe e gaosia ni maneta malolosi ma sili atu ona mamana.
  • I le vaitau o le 1930, na fausia ai e tagata suʻesuʻe i Sumitomo se uʻamea, alumini, ma le nickel e maua ai se maneta e maualuga atu le malosi nai lo soʻo se mea muamua.
  • I le vaitau o le 1980, na faʻaalia ai e le au suʻesuʻe i le Academy of Sciences i Moscow se ituaiga fou o le maneta e faia i se tuufaatasiga o le neodymium, iron, ma le boron (NdFeB), o le maneta sili ona malosi o loʻo maua i aso nei.
  • O maneta fa'aonaponei e mafai ona gaosia ai maneta fa'atasi ma le malosi e o'o atu i le 52 mega-Gauss-oersteds (MGOe), e telē tele pe a fa'atusatusa i le 0.5 MGOe na gaosia e lodestones.

Le Matafaioi a maneta i le gaosiga o le malosi

  • E taua tele le sao o maneta i le gaosiga o le eletise, aemaise lava i le gaosiga o le eletise mai uila afi ma vai eletise.
  • E faʻaaogaina foi maneta i afi eletise, lea e maua i mea uma mai taavale i meafale.
  • O le fiafia i maneta e mafua mai i lo latou gafatia e gaosia ai se maneta, lea e mafai ona faʻaaogaina e gaosia ai le eletise.

Le Lumanai o Maneta

  • O loʻo suʻesuʻeina e saienitisi mea fou ma atinaʻe i le magnetism, e aofia ai le faʻaogaina o uʻamea ma mea faʻafefe.
  • O le neo maneta o se ituaiga fou o le maneta e sili atu le malosi nai lo se isi lava maneta muamua ma e mafai ona toe suia le fanua o le maneta.
  • A'o fa'aauau pea ona fa'alauteleina lo tatou malamalama i maneta, o le a latou faia se sao taua tele i sosaiete fa'atekonolosi.

Su'esu'eina le Lalolagi Mata'utia o Magnetism

O le maneta o se meatotino o loʻo i ai nisi mea, e mafai ai ona latou tosina pe faʻateʻaina isi mea. O ituaiga o magnetism e aofia ai:

  • Diamagnetism: O lenei ituaiga maneta o loʻo i ai i mea uma ma e mafua mai i le gaioiga o electrons i totonu o mea. Pe a tuʻuina se mea i totonu o se maneta, o le eletise i totonu o mea o le a maua ai se eletise eletise e faʻafeagai ma le maneta. O le mea lea e maua ai se faʻafitauli vaivai vaivai, lea e masani ona le iloa.
  • Paramagnetism: O lenei ituaiga maneta o loʻo i ai foi i mea uma, ae sili atu ona vaivai nai lo le diamagnetism. I mea paramagnetic, o taimi mageta o le eletise e le o faʻaogaina, ae mafai ona faʻaogaina e se maneta fafo. E mafua ai ona tosina vaivai le mea i le maneta.
  • Ferromagnetism: O lenei ituaiga maneta e sili ona masani ma o le mea lea e mafaufau i ai le toʻatele o tagata pe a latou faʻalogo i le upu "magnet." O mea feromagnetic e matua tosina atu i maneta ma e mafai ona faatumauina a latou mea maneta tusa lava pe a uma ona aveese le maneta i fafo. E mafua ona o taimi maneta o le eletise i totonu o mea e faʻaogaina i le itu lava e tasi, e maua ai se malosi malosi.

O le Saienisi i Tua o Maneta

O le maneta e maua mai i le gaioiga o tau eletise, e pei o electrons, i totonu o se mea. O le maneta e maua mai i nei moliaga e mafai ona faamatalaina o se seti o laina e fausia ai se maneta. O le malosi o le maneta e fesuisuiaʻi e faʻatatau i le aofaʻi o tau o loʻo iai ma le maualuga o loʻo faʻaogaina.

O le fausaga o se meafaitino e iai foi sona sao i ona mea maneta. I mea ferromagnetic, mo se faʻataʻitaʻiga, o taimi mageta o molelaʻau o loʻo faʻaogaina i le itu lava e tasi, e maua ai se maneta malosi. I mea diamagnetic, o taimi maneta o loʻo faʻatulagaina faʻafuaseʻi, e mafua ai se aʻafiaga vaivai.

Le Taua o le Malamalama i Maneta

O le maneta o se meatotino taua o le mataupu e tele lona aoga. O nisi o auala e faʻaaogaina ai le magnetism e aofia ai:

  • O afi eletise ma afi afi: O nei masini e faʻaogaina ai maneta e gaosia ai le gaioiga poʻo le gaosia o le eletise.
  • Teuga fa'amaneta: E fa'aogaina fanua fa'a maneta e teu ai fa'amaumauga i luga o ta'avale malo ma isi ituaiga fa'asalalauga fa'apipi'i maneta.
  • Fa'ata'ita'iga fa'afoma'i: Fa'ata'ita'i fa'amaneta (MRI) e fa'aogaina ai maneta e maua ai ata auiliili o le tino.
  • Magnetic levitation: E mafai ona faʻaogaina fanua maneta e faʻafefe ai mea, o loʻo i ai faʻaoga i felauaiga ma gaosiga.

O le malamalama i le magnetism e taua foi mo saienitisi ma inisinia o loʻo galulue i meafaitino. E ala i le malamalama i mea fa'amaneta o se meafaitino, e mafai ona latou mamanuina mea fa'atasi ma mea fa'apitoa fa'amaneta mo fa'aoga eseese.

Su'esu'eina o le maneta i meafaitino

O le malosi o le maneta o lo'o fa'amatalaina i iunite o le ampere i le mita (A/m). O le malosi o le maneta e fesoʻotaʻi ma le mamafa o le maneta flux, o le numera o laina maneta e ui atu i se vaega tuʻuina atu. O le itu o le maneta o loʻo faʻamatalaina e se vector, lea e faʻasino i le itu o le malosi maneta i luga o se tau lelei o loʻo gaoioi i totonu o le fanua.

Le Matafaioi a Conductors i Magnetic Fields

O mea e fa'aosoina ai le eletise, e pei o le kopa po'o le alumini, e mafai ona a'afia i maneta. Pe a tafe atu se ala eletise i totonu o se ta'avale, e gaosia se maneta e fa'atatau i le itu o le tafe o lo'o i ai nei. Ua ta'ua lea o le tulafono o le lima taumatau, lea e faasino le limamatua i le itu o le tafe o loo i ai nei, ma o tamatama'ilima e pipii i le itu o le maneta.

O Ituaiga Fa'apitoa o Mea Fa'amaneta

E lua ituaiga fa'apitoa o mea fa'amaneta: ferromagnetic ma paramagnetic. O mea feromagnetic, e pei o le uʻamea, nickel, ma le cobalt, e iai le malosi maneta ma e mafai ona faʻamaneta. Paramagnetic meafaitino, e pei o le alumini ma le platinum, e vaivai le mageta ma e le faigofie ona maneta.

O le Electromagnet: Ose Masini Malosi e Avea e le Eletise

O le electromagnet o se ituaiga maneta e faia e ala i le faʻaogaina o se eletise eletise e ala i se uaea. O le uaea e masani ona afifi i luga o se mea e faia i le uʻamea poʻo se isi mea maneta. O le mataupu faavae i tua atu o le electromagnet o le a tafe atu se eletise i totonu o se uaea, e fausia ai se maneta faataamilo i le uaea. E ala i le afifiina o le uaea i totonu o se vili, e malosi ai le maneta, ma o le mea e maua mai ai e sili atu le malosi nai lo se maneta tumau masani.

E Fa'afefea ona Pulea Eletise?

O le malosi o se electromagnet e faigofie ona pulea e ala i le suia o le aofaʻi o le eletise o loʻo tafe mai ai. E ala i le faʻateleina poʻo le faʻaitiitia o le aofaʻi o le taimi nei, e mafai ona faʻavaivaia pe faʻamalosia le maneta. O pou o se electromagnet e mafai foi ona fesuiaʻi e ala i le fesuiaʻiina o le tafe o le eletise. Ole mea lea e aoga tele ai le electromagnets ile tele o fa'aoga.

O a Nisi Fa'ata'ita'iga Fiafia ma Electromagnets?

Afai e te fiafia i le faasaienisi i tua atu o electromagnets, e tele suʻega malie e mafai ona e taumafai i le fale. O nai manatu nei:

  • Fausia se electromagnet faigofie e ala i le afifiina o se uaea faataamilo i se fao ma faʻafesoʻotaʻi i se maa. Va'ai pe fia ni fasipepa e mafai ona e pikiina i lau fa'aeletonika.
  • Fausia se afi faigofie e faʻaaoga ai se electromagnet ma se maa. E ala i le feliuliuai o le polarity o le maa, e mafai ona e faia le afi vili i le isi itu.
  • Fa'aaogā se eletise eletise e fai ai se afi fa'aola faigofie. E ala i le viliina o se uaea i totonu o se maneta, e mafai ona e gaosia sina eletise.

I le aotelega, o le i ai o electromagnets e tatau ona aoga i le mea moni e mafai ona faigofie ona pulea e le eletise, ma avea ai ma vaega taua i le tele o masini ma talosaga.

Dipoles Magnetic: O Poloka Fausiaina o Maneta

Dipoles maneta o poloka fau faavae ia o le maneta. O le iunite la'ititi ia o le maneta ma e aofia ai ni maneta laiti e ta'ua o electrons. O nei electrons o loʻo i ai i totonu o molelaʻau o se mea ma e iai le malosi e fatu ai se maneta. O le dipole mageta ua na'o se matasele o le taimi nei o lo'o iai ni tau lelei ma le leaga.

Le Galuega a Dipoles maneta

O dipoles maneta o loʻo i ai se sao malosi i le fausaga ma le aoga o le tele o mea faʻapipiʻi. E masani ona i ai i le uaea masani ma le matagaluega, ma o latou i ai e fesoʻotaʻi saʻo ma le malosi o le mageta. O le malosi o le mageta e maua mai i le vaega o le matasele ma le taimi o loʻo tafe ai.

Le Taua o Dipoles Magnetic i Saienisi Fomai

Dipoles maneta e taua tele i le faasaienisi faafomai. E fa'aaogaina e fai ai ni tama'i maneta e mafai ona fa'aoga e su'esu'e ma togafitia ai ma'i eseese. O le faʻaaogaina o dipoles mageta i le saienisi faʻafomaʻi e taʻua o le faʻataʻitaʻiga faʻamaneta (MRI). O le MRI o se metotia faʻafomaʻi lelei ma saogalemu e faʻaogaina ai dipoles mageta e fai ai ata o totonu o le tino.

iʻuga

O lea la, o le maneta o lona uiga o se mea e tosina pe fa'ate'aina ai se maneta. Ose malosiaga e feso'ota'i ma le eletise ma le maneta. E mafai ona e fa'aogaina e uu ai mea i luga o le pusaaisa pe fai ai se tapasa i matu. O lea, aua e te fefe e faʻaaoga! E le faigata e pei ona foliga mai. Tau lava ina manatua tulafono ma e te manuia.

O aʻu o Joost Nusselder, o le na faavaeina le Tools Doctor, faʻatau oloa, ma tama. Ou te fiafia e faʻataʻitaʻi meafaigaluega fou, ma faʻatasi ai ma laʻu 'au sa ou fatuina ni tusiga blog loloto talu mai le 2016 e fesoasoani ai i le au faitau faamaoni i meafaigaluega & faʻamatalaga tufuga.