O palasitika o loo i soo se mea. Mai le fagu vai e te inu ai i le telefoni e te fa'aaogaina e faitau ai le tusiga lenei, e fai uma mai i se ituaiga palasitika. Ae o ā tonu na mea?
O palasitika o mea e fai e tagata e maua mai i polymers fa'aletino, tele lava petrochemicals. E masani ona fa'aogaina i siepi ma lapopo'a eseese ma fa'aoga mo fa'aoga eseese. E mama, umi, ma e tete'e i le pala ma le maualuga o le vevela.
Se'i o tatou va'ai i mea uma e tatau ona iloa e uiga i palasitika.
I lenei tulaga o le a tatou aofia ai:
Palasitika: O Poloka Faufale o le Olaga Fa'aonaponei
O palasitika o mea ia e faia mai polymers, o filifili uumi o mole. O nei polymers e fausia mai vaega laiti e taʻua o monomers, lea e masani ona sau mai le koale poʻo le kesi masani. O le fa'agasologa o le faiga o palasitika e aofia ai le fa'afefiloiina fa'atasi o nei monomers ma pasi atu i ni la'asaga 'ese'ese se lua e fa'aliliu ai i se mea mautu. O lenei faiga e fai si faigofie ma e mafai ona faia i ni auala eseese, o lona uiga e tele ituaiga palasitika eseese i fafo.
O Meatotino o Palasitika
O se tasi o mea taua o palasitika o lo latou gafatia e faʻapipiʻi i soʻo se foliga. O palasitika foi e sili ona tetee i le eletise ma e masani ona faʻaoga e puipuia ai uaea eletise o loʻo ave ai le eletise. O palasitika e pipii teisi, o lona uiga e mafai ona faʻaoga e faʻafefiloi mea eseese. O palasitika foi e matua tete'e i le vai, lea e lelei ai mo le fa'aoga i pusa teu. Ma le mea mulimuli, o palasitika e mama, o lona uiga e faigofie ona feaveaʻi ma teuina.
Le Aafiaga Faalesiosiomaga o Palasitika
O palasitika e iai sona aafiaga tele i le siosiomaga. O palasitika e le mafai ona pala, o lona uiga e le malepelepe faanatura i le taimi. O lona uiga o palasitika e mafai ona tumau i totonu o le siosiomaga mo le selau poʻo le afe o tausaga. O palasitika e mafai foi ona afaina ai meaola, aua e ono faaseseina e manu fasi palasitika mo meaai. E le gata i lea, o palasitika e mafai ona tuʻuina atu vailaʻau leaga i totonu o le siosiomaga pe a mu.
Le Fa'ailoga Mata'ina o le Upu “Plastic”
I le faasaienisi ma le gaosiga, o le faaupuga "plastic" o loʻo i ai se faʻamatalaga faʻapitoa. E fa'atatau i se mea e mafai ona fa'apena pe fa'asolo i le fa'aogaina o auala e pei o le extrusion po'o le fa'amalosi. E mafai ona fai palasitika mai mea eseese, e aofia ai mea masani e pei ole cellulose ma sīnitetika mea e pei o le polyethylene.
Le Fa'aogaina o le "Palasitika" i le Gaosiina
O palasitika o loʻo faʻaaogaina i le tele o ituaiga gaosiga o talosaga, mai mea faʻapipiʻi i vaega taʻavale. O se tasi o fa'aoga masani o le palasitika o le gaosiga o fagu ma pusa. O palasitika e faʻaaogaina foi i fale faufale, aua e mama, umi, ma faʻasaʻo i le pala.
E mafai ona fa'avasegaina palasitika e fa'atatau i a latou mea fa'aletino ma vaila'au, fa'apea fo'i lo latou fausaga ma le fa'agaioiina. O nisi nei o fa'avasegaga masani o palasitika:
- Palasitika oloa: O palasitika ia e masani ona faʻaaogaina ma faʻaaogaina i le tele o faʻaoga. E masani lava ona fausia i fausaga polymer faigofie ma e gaosia i le maualuga maualuga.
- Inisinia palasitika: O nei palasitika e faʻaaogaina i faʻaoga faʻapitoa ma e masani ona faʻapipiʻiina i fausaga polymer sili atu ona lavelave. E maualuga atu le malosi o le vevela ma le kemisi nai lo palasitika oloa.
- Palasitika faʻapitoa: O nei palasitika e faʻaaogaina i mea faʻapitoa faʻapitoa ma e masani ona faʻapipiʻiina i fausaga polymer tulaga ese. O lo'o i ai le maualuga maualuga o le vevela ma le kemisi fa'asaga i palasitika uma.
- Amorphous solids: O nei palasitika o loʻo i ai se fausaga mole mole le lelei ma e masani ona manino ma maʻaleʻale. E maualalo le vevela o le suiga o tioata ma e masani ona faʻaaogaina i le afifiina ma mea faʻapipiʻi.
- Ma'a tioata: O nei palasitika e iai le fa'atonuga mole mole ma e masani lava ona fa'anenefu ma umi. E i ai le maualuga o le vevela suiga o tioata ma e masani ona faʻaaogaina i oloa e tauva ma metala.
Ia Iloa Ituaiga Eseese o Palasitika
O palasitika oloa o ituaiga ia e masani ona fa'aaogaina i le lalolagi. E lauiloa i latou mo lo latou faʻaogaina ma faʻaaogaina i le tele o oloa i aso uma. O nei palasitika e faia mai mea polymer ma e masani ona faʻaaogaina mo le faʻaaogaina o oloa e tasi. O nisi o palasitika oloa e masani ona faʻaaogaina e aofia ai:
- Polyethylene: O le palasitika lenei e sili ona fa'atau atu i le lalolagi, e silia ma le 100 miliona tone e gaosia i tausaga ta'itasi. E fa'aaogaina i oloa eseese, e aofia ai taga palasitika, fagu vai, ma mea'ai afifi.
- Polypropylene: O lenei polyolefin e lauiloa mo lona maualuga maualuga ma e masani ona faʻaaogaina i le fausiaina, eletise, ma taʻavale. E faʻaaogaina foʻi i mea eseese o fale, e aofia ai pusa meaʻai, ipu, ma meataalo.
- Polystyrene: O lenei oloa palasitika e faʻaaogaina i le tele o faʻaoga, e aofia ai le afifiina, fausiaina, ma le tautua meaʻai. E fa'aaogaina fo'i e fai ai mea fa'afu, e pei o ipu kofe ma mea fa'apipi'i.
Inisinia Plastics: Le Filifiliga Sili mo Talosaga Fa'ainisinia
O palasitika fa'ainisinia o se la'asaga maualuga lea mai palasitika oloa i tulaga o latou mea fa'apitoa. O loʻo faʻaaogaina i le tele o talosaga e manaʻomia ai le faʻatinoga sili atu, e pei o le fausiaina o taʻavale ma masini eletise. O nisi o palasitika inisinia e masani ona faʻaaogaina e aofia ai:
- Acrylonitrile Butadiene Styrene (ABS): O lenei thermoplastic ua lauiloa ona o le maualuga o le teteʻe ma e masani ona faʻaaogaina i le fausiaina o masini eletise, vaega taʻavale, ma meataalo.
- Polycarbonate: O lenei palasitika inisinia e lauiloa mo lona malosi maualuga ma e masani ona faʻaaogaina i le fausiaina o tioata, vaega o taavale, ma masini eletise.
- Polyethylene Terephthalate (PET): O lenei thermoplastic e masani ona faʻaaogaina i le gaosiga o fagu ma isi meaʻai afifi oloa.
Palasitika Fa'apitoa: Le Su'i i Mea Fa'aleaganu'u
Palasitika faʻapitoa o se vaega eseese o palasitika e faʻaaogaina i le tele o faʻaoga. E masani ona sili atu nai lo mea masani, e pei o laupapa ma uʻamea, ona o latou uiga faʻapitoa. O nisi o palasitika fa'apitoa e masani ona fa'aaogaina e aofia ai:
- Polyurethanes: O nei palasitika eseese kemikolo o loʻo faʻaaogaina i le tele o faʻaoga, e aofia ai le gaosiga o mea faʻafefe, faʻapipiʻi, ma faʻapipiʻi.
- Polyvinyl Chloride (PVC): O lenei palasitika e masani ona faʻaaogaina i le fausiaina o paipa, uaea eletise, ma fola.
- Acrylonitrile Butadiene Styrene (ABS) ma le Polycarbonate Blend: O lenei palasitika faʻafefiloi e tuʻufaʻatasia meatotino o le ABS ma le polycarbonate e fausia ai se mea e malosi, umi, ma faʻafefe vevela. E masani ona faʻaaogaina i le gaosiga o masini eletise ma vaega taʻavale.
Fa'ailoaina o Plastics: O Fa'avae o Fa'amatalaga Fa'ailoga
O palasitika o loʻo faʻaalia e se faʻailoga e faʻapipiʻi i se tamai tafatolu i luga o le oloa. E fesoasoani lenei fa'ailoga e iloa ai le ituaiga palasitika o lo'o fa'aaogaina i le oloa ma fesoasoani i taumafaiga toe fa'aaogā. O tulafono nei e fitu ma ituaiga palasitika latou te ufiufi:
- Laiti 1: Polyethylene Terephthalate (PET)
- Laiti 2: Polyethylene High-Density (HDPE)
- Laiti 3: Polyvinyl Chloride (PVC)
- Laiti 4: Polyethylene Low-Density (LDPE)
- Laiti 5: Polypropylene (PP)
- Code 6: Polystyrene (PS)
- Laiti 7: Isi Palasitika (e aofia ai palasitika fa'apitoa, pei ole polycarbonate ma le ABS)
Palasitika Fantastic: O le lautele o le tele o talosaga mo palasitika
Palasitika o se tasi o mea sili ona tele ma sili ona taua i le lalolagi, ma le tele o faʻaoga ua avea ma mea taua i o tatou olaga i aso uma. O nisi nei o auala e fa'aogaina ai palasitika:
- Fa'apipi'i: E fa'aaogaina tele palasitika i le afifiina, mai i pusa mea'ai e o'o atu i mea e felaua'i ai. O le tumau ma le fetuutuunai o palasitika e faʻapena ona lelei mo le puipuia o oloa i le taimi o felauaiga ma teuina.
- La'ei: O alava fa'akomepiuta e fai mai palasitika o lo'o fa'aogaina i 'ie 'ese'ese, mai i la'ei e o'o atu i mea fa'apipi'i. O mea nei e mama, malosi, ma e tete'e i le ofuina ma le masae.
- Oloa fa'atau: O palasitika o lo'o fa'aaogaina i le tele o oloa fa'atau, mai meata'alo i mea umukuka. O le faʻaogaina o palasitika e mafai ai e tagata gaosi oloa ona faia ni oloa e faʻaoga uma ma faʻalelei.
Felauaiga ma Fa'aeletonika: Palasitika i Masini ma Tekinolosi
E taua foi palasitika i le felauaiga ma mea tau eletise, lea o latou uiga tulaga ese e lelei ai mo le tele o talosaga:
- Fela'uaiga: E fa'aaogaina tele palasitika i pisinisi tau ta'avale ma le va'alele, lea o latou mea mama ma tumau e fa'aoga lelei i mea uma mai vaega o ta'avale i vaega o va'alele.
- Fa'aeletonika: O palasitika o lo'o fa'aogaina i le tele o masini fa'aeletoroni, mai telefonipoto i komepiuta. O mea fa'a'ese'ese o palasitika e lelei ai mo le puipuia o vaega fa'aeletoroni ma'ale'ale mai le fa'aleagaina.
Le Lumana'i o Plastics: Fa'afouina ma Fa'aauau
A'o fa'alauiloa atili e le lalolagi le a'afiaga o le si'osi'omaga o palasitika, o lo'o fa'atupula'ia le taula'i atu i le atina'eina o isi auala gafataulimaina. O nisi nei o auala o loʻo galue ai le pisinisi palasitika e fausia ai se lumanaʻi gafataulimaina:
- Bioplastics: Bioplastics e faia mai punaoa faʻafouina e pei ole masoa sana ma suka, ma e mafai ona faʻaleagaina pe faʻafefe.
- Toe fa'aaogaina: O le toe fa'aaogaina o palasitika ua fa'atuputeleina le taua, ma le tele o kamupani ma malo o lo'o fa'aputu tupe i tekonolosi fou ina ia sili atu ona lelei ma aoga le toe fa'aaogaina.
- Faʻafouina: O loʻo faʻafouina pea le faʻaogaina o mea faʻapipiʻi, faʻatasi ai ma mea fou ma metotia gaosiga o loʻo atiaʻe i taimi uma. O nei fa'afouga o lo'o fesoasoani e fausia se lumana'i gafataulimaina mo palasitika.
Palasitika ma le Siosiomaga: Ose So'oga Oona
Palasitika, e ui ina aoga ma tele meafaitino, e mafai ona afaina ai le siosiomaga. O le fa'afitauli o le fa'aleagaina o palasitisi e le'o se mea fou ma o lo'o fa'atupula'ia le popolega mo saienitisi ma tagata si'osi'omaga mo le silia ma le seneturi. O nisi nei o auala e mafai ai e palasitika ona afaina le siosiomaga:
- O palasitika o loʻo gaosia e faʻaaoga ai vailaʻau leaga ma mea faʻapipiʻi e pei ole phthalates ma le BPA e mafai ona faʻafefe i le siosiomaga ma afaina ai le soifua maloloina o tagata.
- A lafoa'i, e fia selau tausaga e fa'apalapala palasitika, e o'o atu ai i le fa'aputuina o otaota palasitika i uta ma sami.
- O otaota palasitika e mafai ona afaina ai nofoaga ma faʻaitiitia ai le gafatia o meaola faʻanatura e faʻafetaui i suiga o le tau, e aʻafia tonu ai le faitau miliona o tagata ola, gafatia gaosiga o meaʻai, ma le soifua manuia lautele.
- O oloa fa'atau e faia mai i palasitika e pei o meata'alo, afifiina o mea'ai, ma fagu vai e mafai ona iai ni tulaga leaga o le phthalates ma le BPA, lea e mafai ona mafua ai fa'afitauli fa'alesoifua maloloina e pei o le kanesa, fa'afitauli tau fanau, ma fa'afitauli tau atina'e.
Fa'afitauli Fa'aletonu ole Fa'afitauli ole Faiga Fa'aila
E ui o le faʻafitauli o le filogia palasitika atonu e foliga mai e lofituina, e iai auala e mafai ai e le sosaiete ona galulue e faʻaitiitia le afaina e mafua mai i palasitika. O nisi nei o fofo talafeagai:
- Fa'aitiitia le fa'aogaina o palasitika fa'aoga tasi e pei o vaomago, ato, ma ipu.
- Fa'ateleina taumafaiga toe fa'aaogā ma fa'alauiloa le fa'aogaina o palasitika e mafai ona pala.
- Uunaia le atina'eina o isi tulaga gafataulimaina nai lo palasitika.
- Lagolago faiga fa'avae ma fa'atonuga e fa'atapula'a ai le fa'aogaina o vaila'au fa'aleagaina i le gaosiga o palasitika.
- A'oa'o tagata fa'atau e uiga i a'afiaga leaga o palasitika ma fa'alauiloa le fa'aaogā tatau.
iʻuga
O palasitika o se mea e faʻaaogaina e le tagata e faʻaaogaina ai le tele o oloa eseese. E faia mai polymers synthetic, ma e faʻaaogaina i mea uma mai le afifiina i le fausiaina.
O lea, aua le fefe i palasitika! O mea lelei mo le tele o mea, ma e le o iai ni vaila'au fa'aleagaina. Tau lava o le nofouta i tulaga matautia ma aua le soona faaaogaina.
O aʻu o Joost Nusselder, o le na faavaeina le Tools Doctor, faʻatau oloa, ma tama. Ou te fiafia e faʻataʻitaʻi meafaigaluega fou, ma faʻatasi ai ma laʻu 'au sa ou fatuina ni tusiga blog loloto talu mai le 2016 e fesoasoani ai i le au faitau faamaoni i meafaigaluega & faʻamatalaga tufuga.