Lehim sökme, lehim sökme aleti kullanarak bir bağlantıdan lehim çıkarma işlemidir. Bir bileşenin çıkarılması gerektiğinde veya bir lehim bağlantısının yeniden işlenmesi gerektiğinde elektronikte sıklıkla kullanılır.
Yeni başlayanlar için göz korkutucu bir görev ama doğru araç ve tekniklerle bu işte profesyonel olabilirsiniz.
Bu kılavuzda, başlamak için bilmeniz gereken her şeyi size göstereceğim.
Bu yazıda şunları ele alacağız:
- Lehim Sökme: Başlangıç Kılavuzu
- Bileşenlerinizi Sökmekten Neden Korkmamalısınız?
- Lehim Sökme Sanatında Ustalaşmak: İpuçları ve Püf Noktaları
- Ticaret Araçları: Lehim Sökmek için İhtiyacınız Olanlar
- Lehim Sökme Sanatında Ustalaşmak: Bilmeniz Gereken Teknikler
- Lehim Sökme Fitili: Fazla Lehimi Çıkarmanın Basit ve Etkili Bir Yolu
- Sonuç
Lehim Sökme: Başlangıç Kılavuzu
Lehim sökme, bir devre kartından veya elektrikli bileşenden istenmeyen veya fazla lehimin çıkarılması işlemidir. Bu teknik, elektronik cihazların imalatında ve onarımında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir devre kartı veya diğer metal gövdeler üzerindeki farklı bileşenler veya pimler arasındaki bağlantıların çıkarılmasını gerektirir.
Lehim Sökmek İçin Hangi Alet ve Teknikler Gereklidir?
Lehim sökme işlemini gerçekleştirmek için aşağıdaki araçlara ve tekniklere ihtiyacınız olacak:
- Lehim sökme ucu olan bir havya veya lehim havyası
- Lehim sökme fitili veya lehim sökme pompası
- Ütünün ucunu temizlemek için bir bez
- Lehimlemeden sonra tahtayı temizlemek için kuru bir bez
- Kullanılmadığında ütüyü tutmak için bir stand
Güvenli ve Doğru Lehim Nasıl Sökülür?
Lehim sökme karmaşık bir süreç olabilir, bu nedenle optimum sonuçlar elde etmek için dikkatli olmak ve aşağıdaki adımları izlemek önemlidir:
- İhtiyaçlarınıza göre doğru lehim sökme aletini seçin
- Pim sayısını ve çıkarılması gereken bölümün boyutunu kontrol edin
- Lehim sökerken panoya veya bileşene zarar vermemeye dikkat edin
- Lehimi eritecek kadar ısınana kadar ısıtmak için lehim sökme aletini kullanın.
- Fazla lehimi çıkarmak için lehim sökme fitilini veya pompasını uygulayın
- Her kullanımdan sonra ütünün ucunu bir bezle temizleyin
- Lehimlemeden sonra tahtayı temizlemek için kuru bir bez kullanın
Lehim Sökmenin Farklı Yöntemleri Nelerdir?
Lehim sökmenin iki ana yöntemi vardır:
- Bir lehim havyası veya lehim sökme ucu olan bir havya ile lehim sökme
- Lehim sökme pompası veya lehim sökme fitili ile sökme
Lehim sökme demiri veya havya lehim sökme ucu ile daha basit ve daha güvenli bir yöntemdir, bu da onu acemi kullanıcılar için ideal kılar. Bununla birlikte, lehim sökme pompası veya lehim sökme fitili kullanmak, daha fazla beceri ve deneyim gerektiren daha karmaşık bir yöntemdir.
Başarılı Lehim Sökme İçin İpuçları Nelerdir?
Başarılı bir şekilde lehim sökmek için aşağıdaki ipuçlarını aklınızda bulundurun:
- Sabırlı olun ve zaman ayırın
- Lehim sökme aletini çıkarmadan önce birkaç saniye lehime uygulayın
- Kullanmadan önce ütünün ucunun temiz ve kuru olduğundan emin olun.
- İş için doğru lehim sökme aletini seçin
- Lehim sökerken panoya veya bileşene zarar vermemeye dikkat edin
Lehim sökme göz korkutucu bir görev olabilir, ancak doğru araçlar, teknikler ve ipuçları ile istenmeyen veya fazla lehimi bir devre kartından veya elektrikli bileşenden çıkarmanın basit ve etkili bir yolu olabilir.
Bileşenlerinizi Sökmekten Neden Korkmamalısınız?
Lehim sökme, yetkin herhangi bir lehim ustası için çok önemli bir beceridir. Lehim sökmenin en yaygın nedenlerinden biri hatalı bileşenleri kurtarmaktır. Bir bileşen arızalandığında, bunun nedeni genellikle lehim bağlantısındaki bir arızadır. Arızalı bileşeni çıkararak lehim bağlantısını inceleyebilir ve yeniden işlenmesi gerekip gerekmediğini belirleyebilirsiniz. Bağlantı iyiyse, bileşeni gelecekteki projelerde yeniden kullanabilirsiniz.
Yanlış Bileşeni Çıkarma
Lehim sökmenin bir başka yaygın nedeni de yanlış bileşeni çıkarmaktır. Özellikle birçok bileşeni olan eski kartlarla çalışırken, lehimleme sırasında hata yapmak kolaydır. Lehim sökme, panoya zarar vermeden bu hataları tersine çevirmenizi ve yanlış bileşeni çıkarmanızı sağlar.
Lehimlenmiş Bileşenleri Yeniden Kullanma
Lehim sökme ayrıca lehimlenmiş bileşenleri yeniden kullanmanızı sağlar. Farklı bir projede kullanmak istediğiniz bir komponentiniz varsa onu bulunduğu yerden söküp başka bir yerde yeniden kullanabilirsiniz. Yeni bir bileşen satın almak zorunda kalmayacağınız için bu size para ve zaman kazandırabilir.
Yaygın Hatalardan Kaçınma
Lehim sökme karmaşık bir süreç olabilir, ancak doğru araçlar ve teknikle yaygın hatalardan kaçınabilirsiniz. İşte bir profesyonel gibi lehim sökmenize yardımcı olacak bazı ipuçları:
- Lehimin çıkarılmasına yardımcı olması için lehim sökme fitili veya örgülü bakır kullanın.
- Lehimin daha kolay akmasına yardımcı olmak için bağlantı noktasına akı uygulayın.
- Tahtaya zarar vermemek için eklemi eşit şekilde ısıtın.
- Kalan akı veya lehimi çıkarmak için lehimi söktükten sonra eklemi temizleyin.
Lehim Sökme Sanatında Ustalaşmak: İpuçları ve Püf Noktaları
Lehim sökme söz konusu olduğunda, doğru aletlere sahip olmak çok önemlidir. Lehim sökme aletleri satın alırken göz önünde bulundurmanız gereken bazı ipuçları:
- Sıcaklık kontrol özelliğine sahip bir lehim havyası arayın. Bu, üzerinde çalıştığınız bileşene göre ısıyı ayarlamanıza olanak tanır.
- Bir lehim sökme pompası veya piston almayı düşünün. Bu araçlar erimiş lehimi kolay ve hızlı bir şekilde emer.
- Lehim sökme fitilleri de elinizin altında olması gereken harika bir araçtır. Erimiş lehimi emerler ve fazla lehimi bir PCB'den çıkarmak için kullanılabilirler.
Lehim Sökmeye Hazırlanmak
Lehim sökmeye başlamadan önce hazırlamak için yapmanız gereken birkaç şey var:
- Lehim sökme demirinizi uygun sıcaklığa kadar ısıtın.
- Kaldırmak istediğiniz bileşene flux uygulayın. Bu, lehimin daha kolay erimesine yardımcı olacaktır.
- Sökme demirinizde metal bir uç kullanın. Metal uçlar ısıyı diğer malzemelerden daha iyi ileterek ısıtma işlemini daha verimli hale getirir.
Lehim Sökme Teknikleri
Lehim sökme söz konusu olduğunda, iki ana yaklaşım vardır: ısıtma ve sökme. İşte her yaklaşım için bazı ipuçları:
- Isıtma: Lehim eriyene kadar lehim bağlantısına ısı uygulayın. Ardından, erimiş lehimi emmek için lehim sökme pompanızdaki veya pistondaki düğmeye hızlıca basın.
- Sökme: Sökme fitilinizi eritmeye batırın ve lehim bağlantısının üzerine yerleştirin. Lehim eriyene ve fitil tarafından emilene kadar fitili havya ile ısıtın.
Ticaret Araçları: Lehim Sökmek için İhtiyacınız Olanlar
Lehim sökme söz konusu olduğunda, işi bitirmek için kullanabileceğiniz çeşitli araçlar vardır. En yaygın lehim sökme araçları türlerinden bazıları şunlardır:
- Havya: Bu, lehimi eriten ve bileşeni devre kartından çıkarmanıza izin veren ısıtılmış bir alettir. Kartın veya bileşenin hasar görmesini önlemek için doğru uç boyutunu ve ısı ayarını kullanmak önemlidir.
- Lehim Sökme Pompası: Lehim emici olarak da bilinen bu araç, tahtadan erimiş lehimi çıkarmak için emme kullanır. Küçük miktarlarda lehimi çıkarmak için kısa emme patlamaları oluşturmak için popüler bir seçimdir.
- Sökme Fitili/Örgüsü: Lehimli bağlantıların üzerine yerleştirilen ve havya ile ısıtılan örgülü bakır teldir. Tel, erimiş lehimi emer ve katılaştırarak atılmasına izin verir.
- Cımbız: Bunlar, bileşenleri karta zarar vermeden almanıza ve karttan çıkarmanıza yardımcı olabilecek küçük, yüksek kaliteli araçlardır.
İhtiyaçlarınız İçin En İyi Lehim Sökme Aletleri
İhtiyaçlarınız için doğru lehim sökme aletini seçmek biraz bunaltıcı olabilir, ancak dikkate alınması gereken bazı faktörler şunlardır:
- Kalite: Yüksek kaliteli aletlere yatırım yapmak, lehim sökme işlemini çok daha kolay ve verimli hale getirebilir.
- Bileşen Türü: Farklı bileşenler, farklı kaldırma yöntemleri gerektirir, bu nedenle bir araç seçerken üzerinde çalıştığınız bileşenin türünü göz önünde bulundurun.
- Yüzey Alanı: Geniş bir yüzey alanıyla çalışıyorsanız, lehim sökme pompası veya vakum en iyi seçenek olabilir.
- Telin Uzunluğu: Tellerle çalışıyorsanız, telin hasar görmesini önlemek için lehim sökücü bir fitil veya örgü en iyi seçenek olabilir.
Doğru Lehim Sökme Aleti Kullanmanın Önemi
Kartın veya bileşenin hasar görmesini önlemek için doğru lehim sökme aletinin kullanılması çok önemlidir. Doğru aracı seçmenize yardımcı olacak bazı ipuçları:
- Çalıştığınız bileşenin türünü düşünün.
- Çalıştığınız yüzey alanını düşünün.
- Çalıştığınız telin uzunluğuna uygun bir alet seçin.
- Kartın veya bileşenin hasar görmesini önlemek için her zaman doğru lehim sökme işlemini uygulayın.
Lehim Sökme Sanatında Ustalaşmak: Bilmeniz Gereken Teknikler
Teknik #1: Isı uygulayın
Lehim sökme, kusurlu bir bileşeni değiştirebilmeniz veya kurtarabilmeniz için mevcut lehimi bir bağlantıdan çıkarmakla ilgilidir. İlk teknik, lehimi eritmek için bağlantıya ısı uygulanmasını içerir. Bunu nasıl yapacağınız aşağıda açıklanmıştır:
- Havyanızın ucunu bağlantıya yerleştirin ve birkaç saniye ısınmasına izin verin.
- Lehim erimeye başladığında, ütüyü çıkarın ve erimiş lehimi emmek için bir lehim sökme pompası kullanın.
- Tüm lehim çıkana kadar işlemi tekrarlayın.
Teknik #2: Lehim Sökme Örgüsünü Kullanma
Lehim sökme için bir başka popüler teknik de lehim sökme örgüsüdür. Bu, kaplanmış ince bir bakır teldir. akı ve erimiş lehimi fitillemek için kullanılır. Nasıl kullanılacağı aşağıda açıklanmıştır:
- Lehim sökme örgüsünü lehimi çıkarmak istediğiniz bağlantının üstüne yerleştirin.
- Lehim eriyene ve örgü tarafından emilene kadar örgüye havya ile ısı uygulayın.
- Örgüyü çıkarın ve tüm lehim çıkana kadar işlemi tekrarlayın.
Teknik #3: Kombinasyon Tekniği
Bazen inatçı lehimi çıkarmak için tekniklerin bir kombinasyonu gerekir. Bunu nasıl yapacağınız aşağıda açıklanmıştır:
- Havyanızla bağlantıya ısı uygulayın.
- Lehim erimiş durumdayken, mümkün olduğu kadar çok lehimi çıkarmak için bir lehim sökme pompası kullanın.
- Kalan lehimin üzerine lehim sökme örgüsünü yerleştirin ve örgü tarafından emilene kadar ısı uygulayın.
- Tüm lehim çıkana kadar işlemi tekrarlayın.
Unutmayın, lehim sökme sabır ve pratik gerektirir. Bu tekniklerle, mevcut bileşenleri kurtarabilecek ve kusurlu olanları bir profesyonel gibi değiştirebileceksiniz!
Lehim Sökme Fitili: Fazla Lehimi Çıkarmanın Basit ve Etkili Bir Yolu
Lehim sökme fitili, fazla lehimi kılcal hareketle emerek çalışır. Lehime ısı uygulandığında, sıvı hale gelir ve fitildeki örgülü bakır teller tarafından kötüleştirilir. Lehim daha sonra bileşenden uzaklaştırılır ve bileşen temiz ve çıkarılmaya hazır halde kalır.
Lehim Sökme Fitili Kullanmanın Avantajları
Bir lehim sökme fitili kullanmanın, fazla lehimi gidermeye yönelik diğer yöntemlere göre birçok avantajı vardır, örneğin:
- Kolayca edinilebilen basit ve ucuz bir araçtır.
- PCB pedlerinin, terminallerinin ve bileşen kablolarının hassas bir şekilde temizlenmesini sağlar.
- Fazla lehimi çıkarmak için tahribatsız bir yöntemdir, yani işlem sırasında bileşenin hasar görme olasılığı daha düşüktür.
- Fazla lehimi çıkarmanın hızlı ve etkili bir yöntemidir.
Sonuç olarak, lehim sökme fitili, bileşenleri lehimleme ve lehim sökmeyle uğraşan herkes için değerli bir araçtır. Biraz pratikle, kolayca ustalaşılabilir ve fazla lehimi herhangi bir bileşenden hızlı ve etkili bir şekilde çıkarmak için kullanılabilir.
Sonuç
Lehim sökmenin püf noktaları işte burada. Bu zor bir süreç ama doğru araçlar ve tekniklerle bunu bir profesyonel gibi yapabilirsiniz.
Artık lehim sökmeyi biliyorsunuz, hatalı bileşenleri kurtararak ve bunları gelecekteki projelerde yeniden kullanarak paradan ve zamandan tasarruf edebilirsiniz.
Ben Joost Nusselder, Tools Doctor'un kurucusu, içerik pazarlamacısı ve babam. Yeni ekipman denemeyi seviyorum ve ekibimle birlikte, sadık okuyuculara araçlar ve zanaat ipuçları konusunda yardımcı olmak için 2016'dan beri derinlemesine blog makaleleri oluşturuyorum.
